Melkveehouders komen nauwelijks in problemen ondanks lagere inkomens

Boeren blijven investeren bij lage melkprijs
Leeuwarden - Melkveehouders in Fryslân blijven investeren in stallen ondanks de forse dip in de melkprijzen. Boeren die in de afgelopen jaren fors hebben geïnvesteerd, komen nog niet in de problemen. Dat stellen banken en landbouworganisatie LTO. Soms moeten de financieringen wel worden aangepast.

Door Simon Talsma.
Veel melkveehouders hebben in de afgelopen jaren nieuwe stallen gebouwd of zijn daar nu mee bezig. ,,Dat leidt niet direct tot problemen, zelfs met de slechte opbrengstprijzen van rond de 20 tot 25 cent per liter”, zegt Gerben Epema van Rabobank Noordoost Friesland. ,,De financieringen zijn niet gebaseerd op de hoge prijzen van vorig jaar, bijna vijftig cent per liter, maar op een prijs van rond de dertig cent per liter. Nu we daar onder zitten, zijn er incidenteel boeren die problemen hebben. Maar dan is het meestal een kwestie van de financiering aanpassen.” Voor de boeren in kwestie betekent dit het tijdelijk opschorten of verlagen van de aflossingen.

Te enthousiast
Ook bij Friesland Bank zijn er niet veel boeren met liquiditeitsproblemen bekend. ,,Ze zijn op een hand te tellen”, zegt Jacob van Dijk, directeur Agri. In een interview met weekblad Boerderij zegt voorzitter Geert Koopstra van het Productschap Zuivel deze week dat er wel degelijk boeren zijn die te enthousiast geïnvesteerd hebben. ,,Er zijn boeren die zich hebben laten verleiden tot overinvestering. Die komen nu in de problemen.”
De banken zullen nauwelijks de financiering aan melkveebedrijven stopzetten, laten de landbouwdeskundigen van beide banken weten. Ook Siebren Reitsma uit Piaam, landelijk vakgroeplid voor de melkveehouderij van landbouworganisatie LTO onderstreept dit. ,,Vooral bedrijven met goede productiecijfers zullen niet snel in gevaar komen. Het gaat toch om investeringen voor de langere termijn.”
De investeringsgolf van de laatste paar jaar is volgens Van Dijk een gevolg van de hoge prijzen die tot vorig jaar golden voor de melk. ,,Tot twee jaar terug was de melkprijs redelijk constant en was er voldoende geld voor een normale exploitatie. Investeringen die gedaan moesten worden, werden gedaan. Grote investeringen bleven uit. Door droogte in Australië, met als gevolg een lagere productie, en andere factoren ging de melkprijs omhoog. Toen werden nieuwbouwplannen sneller uigevoerd. Vooral boeren die in die beginperiode hebben geïnvesteerd, hebben nog geprofiteerd van een hoge melkprijs. Zij hebben de top van de hypotheek af kunnen lossen.”
De sterke dalingen van de zuivelprijzen hebben de banken verrast. ,,In de akkerbouw zijn we wel gewend aan sterke schommelingen. Je moet bij financieringen rekening houden met een gemiddelde van zeven jaar. In de zuivelbranche was er tot vorig jaar sprake van schommelingen van maximaal vijf cent per liter. Dat was dan al veel”, zegt de deskundige van de Rabobank.

Positieve factor
Volgens de bankmedewerker hebben de melkveehouders ook te maken met positieve factoren. ,,De voerkosten zijn lager en de rente is nu ook laag.” Veel kans om de kosten te verlagen hebben de boeren nu niet meer. ,,De kosten zijn nog wel te drukken door er met de kaasschaafmethode langs te gaan, maar de meeste mogelijkheden zijn al wel benut.”
Een ander positief punt is volgens Van Dijk van Friesland Bank de prijs die boeren moeten betalen voor nieuwbouw van de stallen. ,,Die prijzen zijn ook fors naar beneden gegaan, mede door de lagere grondstofprijzen. Soms zijn de kosten om een stal te bouwen 20 tot 30 procent lager dan vorig jaar.”
Ondanks de lage opbrengsten zijn er nog veel boeren die blijven investeren in een stal, al is het nog onduidelijk hoe dit na de zomer zal zijn met nieuwe aanvragen. Volgens Rolf Koops van Bouwend Nederland regio Noord wordt dit jaar nog volop gebouwd. ,,De investeringsbereidheid is er nog wel, maar dat komt deels ook omdat de opdrachten al eerder zijn verstrekt. Ook vervangingsinvesteringen van nieuwe stallen gaan nog door ondanks de lagere melkprijs. Want met nieuwe lichte stallen produceren de koeien ook meer. Het is kiezen tussen twee kwaden.”
Voor bouwbedrijf Lont in Sint Annaparochie kunnen de extra opdrachten uit de melkveehouderij de afgenomen interesse in de huizenmarkt gedeeltelijk compenseren. ,,Want in die markt zijn er duidelijk minder opdrachten. Dit jaar en volgend jaar draaien we binnen ons totale bedrijf naar verwachting 10 procent minder omzet. Maar dan verwachten we wel dat de bodem is bereikt”, zegt directeur Arjen Lont. Bij het bouwbedrijf werken in totaal 110 mensen.

Hogere prijzen
De voorzitter van het Productschap Zuivel verwacht dat de prijzen de komende tijd weer voorzichtig kunnen aantrekken. In Boerderij zegt hij deze week: ,,Er is een stabilisatie gaande, in de poedersector is er zelfs sprake van een heel voorzichtige stijging. Op langere termijn zijn de vooruitzichten gunstig.”